ECG دستگاه پزشکی معروفی است؛ که برای نشان دادن علائم حیاتی بیماران به کار می‌رود. این دستگاه به علت کاربرد زیادی که دارد همیشه روشن و در حال فعالیت می‌باشد. به همین دلیل ممکن است به در مدت زمان کمی بارها تعمیر شود. تعمیرکاران در این حرفه به دقت و سرعت بالاتری نسبت به سایر رشته های فنی نیازمند هستند. زیرا که در صورت خرابی هر یک از ابزارآلات بیمارستانی باید سریعا تعمیر و بازگردانده شود تا در اختیار بیماران قرار گیرد.
آموشگاه فنی و حرفه ای دکتربرد با برگزاری دوره آموزش تعمیرات تجهیزات پزشکی و دندان پزشکی، زمینه یادگیری را برای علاقه مندان این رشته فراهم آورده است. شرکت کننده پس از پایان این دوره با دریافت مدرک معتبر و بین lلمللی میتوانند بدون وقفه وارد بازارکار شوند. همچنین از ویژگی های برجسته این دوره پشتیبانی مادام العمر هنرجویان می‌باشد. در صورت تمایل به دریافت اطلاعات بیشتر با مشاورین ما تماس حاصل فرمایید.
اتصالات
این قسمت شامل کابل برق، سیم اتصال به زمین و کابل اتصال لیدها است.
کابل برق
برای تامین جریان و ولتاژ مورد نیاز دستگاه، از برق شهری استفاده میشود.
کابل زمین
این مورد برای رعایت مسائل ایمنی است. جهت جلوگیری از اثرات نامطلوبی که امواج الکتریکی و الکترومغناطیسی موجود در محیط بر روی کیفیت ECG گرفته شده از بیمار می‌گذارد؛ در این حالت استفاده از کابل اتصال به زمین الزامی است. بسته به امکانات موجود میتوان از کابل کشی زمین، لوله کشی آب، شوفاژ و در نهایت در صورت در دسترس نبودن هیچ یک از موارد گفته شده، میتوان از تخت بیمار برای سیم اتصال به زمین استفاده نمود.
کابل اتصال لیدها
الکتروکاردیوگرافی دارای یک جفت الکترود به عنوان لید معروف است. معمولا سیگنال ECG از چند لید گرفته میشود. این لیدها ممکن است به صورت دو قطبی یا تک قطبی انتخاب شوند . بسته به نوع دستگاه می تواند شامل 3، 6 و یا 12 لید باشد. لید Ι و ΙΙ و ΙΙΙ لیدهای اصلی و لیدهای سینه ای V1 تا V6 و همینطور AVF ، AVR و AVL لیدهای تک قطبی هستند. اکثر دستگاههای ECG موجود در بازار میتوانند 12 لید را دریافت و پردازش کند. قسمتهای تشکیل دهنده کابل؛ سوکت اتصال کابل به دستگاه ECG است.
کابل فن
مدار الکتریکی
دستگاههای الکتروشوک و الکتروکوتر باعث اعمال ولتاژهای بالایی به بدن خواهند شد. با توجه به اینکه همزمان با کار این دستگاهها نیاز به ثبت ECG نیز است. لذا نیاز به مداری داریم تا از تقویت کننده ما محافظت کند.
- کابل اتصال مدار الکتریکی محافظ به سوکت
- الکترودهای ثبت سیگنال
- سیمهای اتصال مدار الکتریکی محافظ به الکترودها
- فیشهای رابط
صفحه نمایش
صفحه نمایش از قسمتهای الزامی دستگاه نیست. در مدلهای قدیمی و برخی از مدلهای جدید نیز از ابزارهای دیگری برای نمایش اطلاعات سود می‌جویند. صفحه های نمایش به کار رفته در انواع مختلف ECG های موجود در بازار از نوع LCD های سیاه و سفید تک خطی یا گرافیکی و نیز LCD های رنگی می باشند. همچنین بسته به نوع و مدل دستگاه از آنها برای نمایش تنظیمات دستگاه و در برخی مدلها نمایش خروجی ECG گرفته شده از بیمار استفاده می شود.
برد تغذیه یا power
وظیفه این برد تبدیل ولتاژ برق شهری به ولتاژ مورد نیاز دستگاه است. بسته به نوع دستگاه از قسمتهای مختلفی تشکیل خواهد شد.
- سلکتور 110/220 v فقط در بعضی مدل ها
- فیوز محافظ فقط در بعضی مدلها وجود دارد.
- مدارات ایزولاسیون
- ترانس کاهنده یا اتوترانس کاهنده
- مدارات یکسو کننده
- مدارات تثبیت کننده
- فن فقط در بعضی از مدلها
- ورودی برق DC در بعضی مدلها
باطری
اغلب ECG های موجود علاوه بر برق شهری، از یک باطری قابل شارژ نیز برای تامین انرژی الکتریکی مورد نیاز دستگاه استفاده خواهد شد. انواع باطری های به کار رفته در ECG های گوناگون عبارتند از :
- باطریهای نیکل کادمیوم NI-Cd
- باطریهای سرب اسید SLA
چاپگر یا RECORDER
به جهت چاپ اطلاعات ECG گرفته شده از بیمار بر روی کاغذ از این سیستم استفاده می شود. همچنین شامل قسمتهای زیر است:
رسام
که وظیفه ثبت اطلاعات را بر روی کاغذ به عهده دارد و از لحاظ نحوه ثبت اطلاعات به گونه های زیر تقسیم بندی:
- رسامهای دارای قلمهای جوهری
- رسامهای دارای قلمهای حرارتی
- رسامهای ماتریس حرارتی یا کریستال حرارتی
مدل آخر که امروزه بدلیل مزایای مختلفی که دارد از دو مدل دیگر پر کاربرد تر می باشد بسته به نوع دستگاه میتواند در آن واحد یک یا چند موج را بر روی کاغذ رسم کند.
سیستم تغذیه کاغذ
وظیفه تامین کاغذ مورد نیاز رسام را به جهت رسم نمودار ECG و با سرعت مورد نظر اپراتور به عهده دارد. برای این کار از یک موتور DC استفاده می شود. برای تغییر سرعت ولتاژ کاری آن را بوسیله مدارات کنترلی تغییر می‌دهند. برای هدایت کاغذ از مخزن تا مقابل رسام و درنهایت خروج آن آز دستگاه از یک سری غلطک و چرخدنده استفاده میشود.
تقویت کننده
تقویت کننده ECG یک تقویت کننده تفاضلی است که امپدانس ورودی بالایی دارد و باید به نحوی طراحی شده باشد که در مقابل فشارهای ولتاژ بالای الکتروشوک و الکتروکوتر مقاوم شود. پهنای باند فرکانسی این تقویت کننده بین 0.05 هرتز تا 100 هرتز می‌باشد. علاوه براین تقویت کننده ECG باید دارای فیلترهای مناسب حذف سیگنالهای تاثیرگذار و مزاحم بر روی دستگاه باشد.
نحوه اتصال برد بر روی دستگاه سیستم پردازش، ذخیره و انتقال اطلاعات
این سیستم بسته به نوع و مدل دستگاه میتواند کاملا با امکانات متفاوتی ظاهر شود و از سیستم انتخاب لیدها گرفته تا ذخیره اطلاعات بر روی انواع حافظه ها، ارسال اطلاعات بر روی شبکه، امکان تبادل اطلاعات از طریق مودم، تشخیص آریتمی ها و گزارش آنها به اپراتور در جهت تشخیص سریع بیماری، تبادل اطلاعات با کامپیوتر از طریق پورتهای دستگاه و سایر موارد را در برخواهد گرفت.
طرز کار دستگاه ECG
صفحه کلید
کلید روشن و خاموش کردن دستگاه ON/OFF
بوسیله آن دستگاه را روشن و خاموش می کنیم.
کلید شروع یا START
بوسیله این کلید و پس از انجام تنظیمات لازم ، دستگاه شروع به گرفتن نوار از بیمار می کند.
کلید پایان یا STOP
در مد manual برای اتمام کار باید از این کلید استفاده کنیم .(در بسیاری از دستگاه های ECG کلید start و stop در یک کلید ادغام شده اند .)
کلیدهای انتخاب لید
بوسیله این کلیدها در صورتیکه در مد کاری manual باشیم میتوانیم لید مورد نظر خود را انتخاب نماییم .(در ادامه درمورد لیدها و انواع آن بیشتر آشنا می شوید) قابل ذکر است که این کلید ( یا کلیدها ) در مد auto غیر فعال می‌باشند.
کلید انتخاب نوع عملکرد دستگاه
اگر با این کلید مد کاری دستگاه را بر روی دستی یا manual بگذاریم اپراتور قادر خواهد بود تا از میان لیدهای دوازده گانه هرکدام را که مورد نیاز است انتخاب نماید. در حالیکه با انتخاب مد کاری خودکار یا auto دستگاه به طور خودکار کلیه دوازده لید را گرفته و چاپ می‌نماید.
کلید تنظیم ضریب تقویت موج خروجی
بوسیله این کلید میتوان اندازه موج رسم شده بر روی کاغذ را تنظیم نمود. مقادیر معمول 0.5 ،1 و یا 2 cm/mv می‌باشد که کاربر خود تشخیص می دهد کدام را انتخاب کند.
کلید فیلتر
از این کلید برای فعال و یا غیر فعال نمودن فیلتر دستگاه استفاده می شود. در مواقعی که نویز دستگاه زیاد باشد می بایست تمامی فیلترها را فعال نمود. معمولا برای انتخاب فیلتر چندین گزینه در دستگاه وجود داردکه ماکزیمم آن تا 150 هرتز است(فرکانس ECG) در فرکانس های بالا احتمال تداخل نویز برق شهری وجود دارد و در فرکانس های خیلی پایین هم احتمال از دست دادن بخشی از اطلاعات موج ECG وجود دارد. بااین حال کاربر با تشخیص خود یک گزینه را می تواند انتخاب کند.
کلید انتخاب سرعت
بوسیله این کلید اپراتور دستگاه میتواند بسته به نوع بیمار و توصیه پزشک سرعت حرکت کاغذ را انتخاب نماید . سرعت حرکت کاغذ می تواند یکی از مقادیر 5 ، 25 ویا 50 mm/s را به خود اختصاص دهد .البته در مدل های قدیمی تر فقط سرعت 25 و 50 mm/s وجود دارد.
کلید1mv
بوسیله این کلید یک سیگنال به اندازه 1mv در خروجی ایجاد میشود که برای تست خروجی و نیز تنظیم قلم می توان از آن بهره گرفت.
کلید تنظیم صدا
بوسیله آن میتوان بیزر (beezer ) دستگاه را قطع ویا شدت صدای آن را تنظیم نمود. این کلید در بعضی از مدلها وجود ندارد.
چند ایراد وخرابی رایج در دستگاه الکتروکاردیو گراف
در زیر به ذکر چند مورد از مشکل و خرابی رایج و متداول در دستگاه الکتروکاردیوگراف می پردازیم و با علت خرابی و نحوه رفع آن آشنا می شوید.
روشن نشدن دستگاه
اگر دستگاه الکتروکاردیوگراف روشن نشود بایستی ابتدا کابل برق تست شود. در صورتیکه کابل برق مشکلی نداشت فیوز و سپس کلیدها بررسی شود.
عدم خروج کاغذ چاپگر
- از وجود کاغذ در مخزن مطمئن شوید.
- سپس چاپگر را بررسی کرده که تسمه آن پارگی نداشته باشد و در صورت پارگی تسمه آن را تعویض کنید.
- در مرحله بعد سراغ سنسور رفته و آن را تمیز کنید؛ اگر ایراد بر طرف نشد سنسور را تعویض کنید.
- ممکن است موتور چاپگر دچار سوختگی شده باشد لذا موتور را چک کنید.
- آی سی پرینتر نیز باید چک شود .
عدم چاپ نوار قلب روی کاغذ
مشکل دیگری نیز ممکن است بوجود آید و آن موقع خروج کاغذ از پرینتر(چاپگر) است که کاغذ سفید بیرون آید. در این صورت خرابی مربوط به پرینتر حرارتی است.
نمایش خط راست روی کاغذ
گاهی اوقات دستگاه روشن می شود ولی روی کاغذ فقط خط مستقیم مشکی چاپ می‌کند. باید ابتدا کابل ها و اتصالات و سپس آی سی ثبت سیگنال بررسی شود. در صورتی که لازم بود تعمیر و یا تعویض شود.