مولتی مترها در انواع مختلف با کاربرد های مختلفی قرار دارند. پیش از یادگیری این موارد باید دانست مولتی متر چیست. مولتی مترها انواع مختلفی دارند. براساس نوع عملکرد، میزان دقت و تخصصی بودن دارای کاربردها و قیمت‌های متفاوتی هستند. مولتی مترها با پایین‌ترین قیمت هم سه کمیت ولتاژ، جریان و مقاومت را اندازه گیری می‌کنند. اما ممکن است از طول عمر و دقت پایینی برخوردار باشند. شما برای انتخاب مولتی متر باید به کاربرد آن برای شما، میزان تخصص‌تان و بودجه اقتصادی خود توجه کنید.
آموزشگاه فنی و مهندسی کاردانش در دوره آموزش نصب تابلوبرق صنعتی و آموزش برق صنعتی و طراحی تابلوبرق صنعتی به صورت تخصصی نحوه کار و کاربردهای مولتی متر را آموزش خواهد داد. این دوره ها، توسط بهترین اساتید کشور و با پشتیبانی پنج ساله برگزار می‌شوند. از ویژگی های این دوره ها، ارائه مدرک بین المللی معتبر و معرفی به بازارکار می‌باشد. جهت برخورداری از اطلاعات بیشتر با مشاورین ما تماس حاصل کنید.
مولتی‌متر چیست؟
مولتی متر ابزاری برای اندازه گیری کمیت‌های الکتریکی از جمله مقدار ولتاژ، جریان، مقاومت، ظرفیت خازن و… است. همچنین در حل مشکلات احتمالی موجود در مدار هم به ما کمک می‌کند. درواقع به کمک مولتی متر می‌توانیم قطعات ایراد دار را پیدا کرده و برای رفع ایراد در آن قطعات اقدام کنیم.
مولتی مترها در دو نوع آنالوگ و دیجیتال موجود می‌باشند. نوع آنالوگ آنها منسوخ شده است و امروزه از نوع دیجیتال آن استفاده می‌شود. در نوع دیجیتال مقدار کمیتی که در حال اندازه گیری آن هستیم نشان داده می‌شود در حالی که مولتی مترهای آنالوگ برای بدست آوردن مقدار دقیق کمیت نیاز به محاسبات عددی داریم.
البته علاوه بر نوع رایج مولتی مترهای دیجیتال دو نوع دیگر به نام مولتی متر رومیزی دیجیتال و مولتی متر انبری دیجیتال وجود دارند. برخی از مولتی مترهای دیجیتال امکان اندازه گیری دما، فرکانس، HFE ترانزیستو، تست دیود، تست بازر و… را نیز دارا می‌باشند.
انواع مولتی‌متر
مولتی‌متر ها با توجه به نحوه ساخت، نوع کاربرد و استفاده از آن ها در چهار نوع قرار می‌گیرند:
- عقربه ای یا آنالوگ
- دیجیتالی
- رومیزی
- انبری
مولتی متر عقربه ای یا آنالوگ
این مولتی متر معمولاً از یک صفحه با تعدادی خطوط درجه بندی شده، یک عقربه به عنوان نشانگر که روی خطوط مدرج حرکت می کند، یک سلکتور، تعدادی ترمینال، یک پتانسیومتر تنظیم صفر همراه با دو سیم رابط تشکیل می‌شود.
مولتی متر دیجیتالی
این نوع از مولتی متر توانایی نشان دادن کمیت های اندازه گیری شده را به صورت رقم و یا ارقام دیجیتالی، بر روی صفحه نمایشگر دارد. مولتی متر دیجیتالی قادر به نمایش دادن واحد مناسبی از کمیت اندازه گیری شده می‌باشد.
مولتی متر رومیزی
این نوع مولتی متر از نوع دیجیتالی است؛ و به دلیل دقت
بالا در اندازه گیری، معمولا در آزمایشگاه ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مولتی متر انبری
دسته ی دیگری از مولتی مترهای دیجیتالی هستند؛ که دارای سری چنگک مانند، با توانایی اندازه گیری جریان گذرنده از یک المان بدون نیاز به سری کردن مولتی متر با المان مورد نظر در مدار می‌باشد.
کاربردهای مولتی‌متر
تست کردن باتری
باتری های جدید مقداری بیشتر از ولتاژ اسمی خود، تولید خواهند کرد. برای تست باتری ها از دو پروب مولتی متر استفاده می‌شود. پروب مشکی به جک COM متصل می‌شود. پروب قرمز به جک برچسب Volts یا + V اتصال خواهد یافت. اکثر مولتی مترهای مدرن با تنظیم کد رنگی، تنظیمات را امن خواهند کرد. پروب مشکی رنگ مشترک، به جک سیاه متصل خواخد شد. سپس پروب قرمز در جک قرمز قرار خواهد گرفت. نکته قابل توجه، تامین جریان مستقیم در باتری هاست. به همین دلیل کلید شماره گیر مولتی متر به ولت DC تبدیل می‌شود.
عیب یابی و تست سوئیچ دیواری
پیش از شروع، از نحوه اتصال سیم ها عکس بگیرید. با این کار آنها را دوباره به درستی وصل خواهید کرد. پیچ های ترمینال سوییچ را باز کنید. سپس سیم ها را جدا نمایید. در نهایت سوئیچ را بردارید. شماره گیر مولتی متر را به سمت تنظیم اهم بچرخانید. محدوده مقاومت بر روی X1 تنظیم می‌شود. مولتی متر با دامنه خودکار نیازی به گذراندن این مرحله ندارد. دامنه خودکار مولتی متر، صفحه تنظیمات آن بر روی AC (Vac) قرار دارد. سپس پروب مشکی را به پروب سیاه را به جک COM ؛ و پروب قرمز را به جک قرمز V اتصال دهید.
تست سوئیچ تک قطبی به این صورت است؛ که ابتدا سوئیچ را به وضعیت خاموش بچرخانید. سپس باید مقدار O.L را بدست آورید. O.L به معنی Over Load یا Over Limit است. زمانی که هیچ کنتاکت داخلی در داخل سوئیچ لمس نمی‌شود؛مولتی متر این را اعلام خواهد کرد. مقاومت کنتاکت های باز بسیار زیاد است. به همین دلیل مولتی متر نمی‌تواند آنها را بخواند. مولتی متر باید مقاومتی کمتر از یک اهم را نشان دهد. درغیر این صورت سوئیچ معیوب است. با تعویض سوئیچ می‌توانید عیب آن را رفع کنید.
خوانش دما توسط مولتی متر
اکثر مولتی مترهای مدرن، می‌توانند دما را اندازه گیری کنند. برای این کار باید شماره گیر مولتی متر را به حالت دما چرخاند. سپس بین فانهایت و سانتی گراد انتخاب کنید. این کار را با دکمه انتخاب می‌توانید انجام دهید. در نهایت برای خوانش دما توسط مولتی متر، ترموکپل را به مولتی متر وصل کنید. همچنین می‌توانید؛ دمای مایعات، ژلها یا ردیابی دمای سطح خشک کن گاز را با این فرایند اندازه بگیرید. اندازه گیری دما، بدون دست زدن به جسم مورد نظر، صورت خواهد گرفت.
آزمایش و تست پریز برق
ولتاژ پریزها در خانه های مدرن از 220 ولت تا کمی بیشتر از آن می‌باشد. در انجام این تست احتیاط باید کرد. زیرا در معرض شوک الکتریکی هستند. به همین دلیل این تست بیشتر به دست متخصصین و تکنسین های برق صورت می‌گیرد. برای تعیین ولتاژ پریز برق باید پروب مشکی را به جک COM سیاه و سفید، و پروب قرمز را به جک ولت قرمز اتصال دهید. سپس کلید چرخشی را به ولتاژ AC (Vac) بچرخانید که با یک خط موج دار روی صفحه نشان داده می شود.
پروب قرمز را به داخل دو شکاف عمودی کوتاه تر در قسمت خروجی فشار دهید. سپس پروب مشکی را در شکاف بلندتر قرار دهید. یک خروجی باید به 110 تا 120 ولت به طور مناسب تولید کند. پروب مشکی را خارج کنید؛ و در پین کوچک زیر دو شکاف قرار دهید. اما پروب قرمز را در جای خود باقی بگذارید. اگر ولتاژ ثابت نماند؛ سیم کشی نامناسب یا اتصال به زمین بین رفته است. برای عیب یابی این قسمت حتما باید نظارت یک برقکار را داشته باشید.
آزمایش سیم اکتنشن
از مولتی متر برای آزمایش سیم های اکتنشن استفاده می‌شود. به این دلیل که سیم های آسیب دیده، باعث ایجاد برق گرفتگی خواهند شد. ابتدا اهم متر را تنظیم کنید. این کار با جدا کردن سیم برق از دیوار و چرخاندن صفحه مولتی متر امکان پذیر است. پروب قرمز را به سوراخ کوچک انتتهای مادگی فشار دهید. سپس پروب مشکی باید به شاخک گرد بیرون زده متصل شود. به این صورت اتصال به زمین ایجاد خواهد شد. باید یک مدار باز وجود داشته باشد. پیوستگی الکنریکی از طریق سیمی با مقاومت 8 اهم یا کمتر باقی خواهد ماند. مولتی متر نباید هیچ تداوم و O.L داشته باشد.
پروب قرمز را به شکاف بلندتر در انتهای مادگی فشار دهید. پروب مشکی را به شاخه پهن متصل کنید. پیوستگی مقاومت از طریق سیم، 0.8 اهم یا خواهد بود. پس از اطمینان از عدم وجود اتصال کوتاه، تست ولتاژ را انجام دهید. سیم را به پریز برق وصل کنید. صفحه مولتی متر را به سمت ولتاژ AC بچرخانید. پروب مشکی را در پین گرد انتهای مادگی آن، و پروب قرمز را به شکاف باریک قرار دهید. باید ولتاژ نزدیک به 120 ولت را دریافت کنید.