انواع قطعات الکترونیکی
قطعات نصب شده بر روی بردهای الکترونیکی به دو دسته کلی تقسیم میشوند: قطعات فعال (active) و غیرفعال (passive). قطعات فعال، قادر به توانایی کنترل جریان برق هستند.
در طراحی انواع بردهای الکترونیکی بر اساس کاربرد آن برد از قطعات متفاوتی استفاده میشود؛ اما ما در این مقاله مهمترین و کاربردیترین این قطعات را به شما معرفی میکنیم.از طرف دیگر، قطعات الکترونیکی که نمیتوانند جریان الکتریسیته را از طریق سیگنالهای الکترونیکی کنترل کنند، قطعات غیرفعال نامیده میشوند.
همچنین شما میتوانید با شرکت در دوره آموزش طراحی برد آموزشگاه کاردانش به صورت تخصصیتر با انواع این قطعات آشنا شده و با کنارهم گردآوردن آنها برد اختصاصی با کاربرد مدنظر خود را بسازید و از این راه کسب درآمد کنید.
از سری قطعات فعال بردهای الکترونیکی، ترانزیستورها،لولههای خلا و یکسوسازهای کنترل شده با سیلیکون میباشند؛ و همچنین خازنها، سلفها، مقاومتها و دیودها نیز از دسته قطعات الکترونیکی منفعل روی صفحه هستند. در ادامه به معرفی و بررسی قطعات موجود در بردهای الکترونیکی میپردازیم.
مقاومت
یکی از قطعات اصلی و کلیدی که روی برد قرار میگیرد مقاومت است. مقاومتها را به دو نوع ثابت و متغییر میتوان تقسیم کرد. از مقاومت برای کم کردن جریان و کاهش ولتاژ استفاده میشود. تعداد استفاده از مقاومتها روی هر برد الکتریکی به نوع آن برد و کاربردش بستگی دارد.
تقسیم بندی مقاومت را میتوان به شکل دیگری نیز انجام داد.
- معمولی
- سیمی (یا فیوزی)
مقاومتهای معمولی مکعبی شکل هستند و رنگ آنها آبی، سبز و مشکی است. احتمال خرابی در این نوع از مقاومتها بسیار پایین است. در واقع اگر برد ایراد پیدا کند تنها 5% میتوان احتمال داد که ایراد از مقاومت باشد. به طور معمول برروی مقاومتهای معمولی هیچ عددی نوشته نمیشود.
و اما مقاومتهای فیوزی مکعب مستطیل شکل هستند و معمولا برروی آنها عدد نوشته شده است. بر خلاف مقاومتهای معمولی درصد خطای این نوع از مقاومتها بالاست. به عبارت دیگری اگر برد ایراد پیدا کرده باشد احتمال زیادی وجود دارد که مشکل از مقاومتهای فیوزی موجود در برد باشد.
برای تست مقاومت از مولتی متر استفاده میشود. به این صورت که شما میتوانید میلههای مولتی متر را دو سر مقاومت قرار دهید و در صورت بوق زدن متوجه میشوید که مقاومت سالم است. در غیر این صورت احتمالا مقاومت دچار مشکل شده است.
خازن الکتریکی
یکی دیگر از قطعات الکترونیکی که در بردها استفاده میشود، خازنها هستند که وظیفه ذخیره بار الکتریکی را در مدار برعهده دارند. واحد اندازهگیری بار خازن فاراد است و به این دلیل که مقدار بار ذخیره شده بسیار کوچک است، معمولا از پیشوندهای نانو، میکرو و پیکو برای نشان دادن میزان دقیق بار خازن استفاده میشود.
خازنها را از نظر ساختار میتوان به دو دسته سرامیکی و الکترولیتی تقسیم کرد. خازنهای سرامیکی معمولی قهوهای و طوسی هستند و روی آنها هیچ عددی نوشته نمیشود. اما خازنهای الکترولیتی به رنگهای مشکی و قهوهای موجود هستند و معمولا روی آنها کد و مقدار ولتاژ ثبت میشود. اما انواع دیگری از خازنها وجود دارند که برخی از آنها شامل: خازنهای قطبی، خازنهای غیرقطبی، خازنهای متغیر و خازنهای قابل تنظیم میشوند.
روش تست خازنها درست برعکس مقاومت است. به این صورت که شما مولتی متر را در حالت بوق قرار داده و میلههای آن را روی دو سر خازن قرار میدهید، در صورتی که مولتی متر شروع به بوق زدن کرد متوجه ایراد دار بودن خازن میشوید و در صورتی که خازن سالم باشد، مولتی متر بوق نخواهد زد.
دیود
دیودها وظایف مختلفی در مدار برعهده دارند. برخی از این وظایف به شرح زیر است:
- تبدیل سیگنالهای AC به DC
- تنظیم ولتاژ
- یک طرفه کردن جریان
بر اساس نقش دیودها در مدار به آنها یکسوکننده نیز گفته میشود. انواع مختلف دیودها به شرح زیر است:
- دیودهای نوری
- دیودهای زنر
- دیودهای حساس به نور
برای تست دیودها باید از مولتی متری استفاده کنید که قابلبت تست دیود را داشته باشد. سپس میتوانید با قرار دادن مولتی متر در حالت تست دیود و تماس دادن دو میله مولتی متر با دو سر دیود و پس از عوض کردن جای دو میله و دو سر دیود، دیود را تست کنید. اگر در یکی از این دو حالت مولتی متر عددی را نشان داد به معنای سلامت دیود است. اما اگر در هردو حالت نمایشگر مولتی متر عدد نشان دهد و یا حتی در هیچ حالتی عدد نشان ندهد یعنی دیود دچار مشکل است.
سوئیچ
قطع، وصل و تغییر جریان در مدار برعهده سوئیچ است. در مدارهای الکتریکی معمولا از سوئیچهای مکانیکی استفاده میشود. انواع مختلف سوئیچهای قابل استفاده در مدار:
- سوئیچ
- Push to break switch
- push switch
ترانزیستور
یکی دیگر از قطعات الکترونیکی مهم در بردها ترانزیستورها هستند که در قطع و وصل کردن یا تقویت سیگنالهای الکترونیکی به کار میروند.
در ساختن ترانزیستورها از مواد نیمه رسانا مثل سیلیسیم و ژرمانیوم استفاده میشود. انواع مختلف ترانزیستور:
- ترانزیستور NPN
- ترانزیستور PNP
- فوتو ترانزیستور
برای تست ترانزیستور با مولتی متر باید آن را در حالت دیود قرار داد و سپس پابه base ترانزیستور را پیدا کنید. اتصال پایه base به سیم مشکی به معنای منفی بودن و اتصال به سیم قرمز به معنای مثبت بودن ترانزیستور است.
برای پیدا کردن دو پایه دیگر ترانزیستور یک پایه مولتی متر را به پایه base متصل کنید و پایه دیگر را یک بار به پایه دوم و بار دیگر به پایه سوم تماس دهید. هر پایهای که عدد کوچکتری را نشان دهد کلکتور است و پایه دیگر امیتر. اگر با تماس دادن میلههای مولتی متر به پایهها این حالات مشاهده نشود یعنی ترانزیستور خراب است.
سلف (القاگر)
سلف یا القاگر با نام سیمپیچ نیز شناخته میشود. القاگر یک قطعه منفعل دو سر است که با عبور جریان از آن انرژی الکتریکی را به صورت میدان مغناطیسی برای مدت زمان خاصی در خود ذخیره میکند.
مهمترین ویژگی سلف این است که با تغییر جریان مدار مخالفت میکند. مقدار سلف معمولاً به صورت کدهای رنگی روی آن نوشته شده است. اگر مقدار سلف یا القاگر روی آن درج نشده باشد باید توسط دستگاه اندازهگیری شود.
مدار مجتمع یا آیسی (IC)
مدار مجتمع (یا IC)ها با گرد آمدن هزاران ترانزیستور، مقاومت، دیود و سایر قطعات الکترونیکی در کنار هم و برروی تراشه کوچک سیلیکونی ساخته میشوند. ICها یکی از مهمترین قطعات تشکیل دهنده گوشیها، کامپیوترها و … امروزه هستند.
مدارهای مجتمع یا ICها میتوانند آنالوگ یا دیجیتال باشند. انواع آیسی (IC)ها:
- خطی
- غیر خطی
سایر مقالههای مرتبط در وبلاگ کاردانش
چندین نکته کاربردی جهت شناخت ایرادات و تعمیر ماشینهای لباسشویی و ظرفشویی
عیبها و خطاهای رایج دستگاه انت ماینر S9
PLC چیست و 38 کاربرد برتر آن در زندگی روزمره
